Free Greenland!
Όταν ακούει κανείς για το μεγαλύτερο νησί του κόσμου (η Αυστραλία δεν μετράει, καθώς δεν θεωρείται «νησί»), σε ποιο νησί πάει άραγε το μυαλό του; Η σωστή απάντηση είναι η Γροιλανδία, πάντως.
Η οποία εδώ και αιώνες υπάγεται στη Δανία, ωστόσο επιδιώκει να αποκτήσει την ανεξαρτησία της από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο- και τελευταία, καθώς οι σχέσεις μεταξύ Κοπεγχάγης και Νουούκ (η πρωτεύουσα της Γροιλανδίας) επιδεινώνονται και στον κόσμο γενικότερα φαίνεται να επικρατεί ένα κλίμα πολιτικής αναταραχής και απόσχισης, ίσως κάτι τέτοιο να γίνει πραγματικότητα.
Η κυβέρνηση της χώρας πρόσφατα άσκησε κριτική στην «αλαζονεία» της Κοπεγχάγης απέναντι στην επιθυμία της Γροιλανδίας για περισσότερη αυτονομία, με τον πρωθυπουργό της χώρας, Βίτους Κουτζάουκιτσοκ, να εκφράζει, σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Politiken, την οργή του απέναντι στην κυβέρνηση της Δανίας για μια σειρά θεμάτων και να υπογραμμίζει πως, αν δεν υπάρξουν κάποιες παραχωρήσεις από την Κοπεγχάγη προς την άλλοτε αποικία της, τότε θα εξεταστεί το ενδεχόμενο αποχώρησης από την Κοινοπολιτεία.
Η ενόχληση του πρωθυπουργού οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στη συμφωνία της Δανίας με τις ΗΠΑ που έχει επιτρέψει στις αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις να χρησιμοποιούν την αεροπορική βάση της Θούλης (Thule) από το 1943 και μετά.
Ο Κουτζάουκιτσοκ θεωρεί πως η Γροιλανδία δεν έχει κερδίσει τίποτα «παρά μόνο προβλήματα» από την συμφωνία, ενώ η Δανία την έχει εκμεταλλευτεί για να ενισχύσει τη θέση της στο ΝΑΤΟ. «Για 75 χρόνια, διαθέτουμε τις εγκαταστάσεις στις ΗΠΑ, αλλά η επιστροφή των Αμερικανών έχει δημιουργήσει μόνο προβλήματα και μόλυνση του περιβάλλοντος, και έχει προκαλέσει κρίση ανάμεσα στη Γροιλανδία και την Δανία», δήλωσε σχετικά.
Μετά τον σχηματισμό νέας κυβέρνησης συνασπισμού τον Οκτώβριο, η Γροιλανδία δημιούργησε ένα νέο υπουργείο, αρμόδιο για την ανεξαρτησία, ενώ από την Βουλή της χώρας πέρασε νομοσχέδιο όπου αναφερόταν πως οι ΗΠΑ και η Δανία πρέπει να αναδιαπραγματευτούν την συμφωνία για την βάση. Μάλιστα, σε μια αξιοσημείωτη κίνηση, ο Κουτζάουκιτσοκ συναντήθηκε με τον γγ του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, νωρίτερα μέσα στον μήνα για να εκφράσει την επιθυμία της Γροιλανδίας για μια νέα συμφωνία.
Νωρίτερα μέσα στο έτος αναφέρθηκε πως το λιώσιμο των πάγων της Γροιλανδίας θα μπορούσαν να έχουν αποτέλεσμα την απελευθέρωση ραδιενεργών αποβλήτων που είχαν αφεθεί από το Camp Century, αμερικανική βάση κάτω από τους πάγους που είχε κατασκευαστεί από τους Αμερικανούς κατά τον Ψυχρό Πόλεμο. Το ποια χώρα θα έπρεπε να αναλάβει την ευθύνη του καθαρισμού αποτελεί ένα πολύπλοκο ζήτημα.
Περίπου ο μισός προϋπολογισμός της Γροιλανδίας βασίζεται στα 3,2 δισ. κορόνες ετησίως που παρέχονται ως επιχορήγηση από τη Δανία, στο πλαίσιο συμφωνίας αυτονομίας που δίνει στη χώρα τον έλεγχο των φυσικών της πόρων. Ωστόσο, ο Κουτζάουκιτσοκ πιστεύει πως η Γροιλανδία είναι έτοιμη να σταθεί στα πόδια της εάν οι σχέσεις της με τη Δανία δεν βελτιωθούν.
Από πλευράς του, ο υπουργός Εξωτερικών της Δανίας, Άντερς Σάμουελσεν, είπε πως η κριτική του Γροιλανδού πρωθυπουργού δεν είναι ούτε δίκαιη ούτε εποικοδομητική.
Σε περίπτωση ανεξαρτησίας της Γροιλανδίας, οι επιπτώσεις για την Δανία θα είναι σημαντικές, καθώς, πέρα από την απώλεια περιοχών, θα πληγούν και οι αξιώσεις της στην Αρκτική.
Για την ιστορία, ο πληθυσμός της Γροιλανδίας αποτελείται κυρίως από Ινουΐτ, ενώ τα γροιλανδικά είναι η επίσημη γλώσσα της χώρας από το 2009 (αν και άνω του 10% του πληθυσμού είναι δανικής προέλευσης). Πρόκειται για μια από τις πιο αραιοκατοικημένες χώρες στον κόσμο, με υψηλά επίπεδα αλκοολισμού, ενδοοικογενειακής βίας και αυτοκτονιών, ενώ τις όποιες προσπάθειες εκμετάλλευσης πόρων δυσκολεύουν το αφιλόξενο κλίμα και η ανεπάρκεια των υποδομών.
OloiGiaOlous (M.M)
