Κώστας Πουλόπουλος, Αρχιτέκτονας στη Δανία: «Φαντάζομαι και, τελικά, σκηνοθετώ την πραγματικότητα»

Ο Κώστας Πουλόπουλος, αν και μικρός ήθελε να γίνει μπασκετμπολίστας, σπούδασε την επιστήμη της Αρχιτεκτονικής σε διάφορα Πανεπιστήμια του κόσμου, για να καταλήξει τελικά, μαζί με την οικογένειά του, σε μια από τις πιο προηγμένες χώρες, τη Δανία, όπου έχει την ευκαιρία να σχεδιάζει τα κτήρια του μέλλοντος… Θεωρώντας τον εαυτό του ως «εξισορροπιστή» των δυνάμεων που αντικρούονται μεταξύ ανθρωπογενούς και φυσικού περιβάλλοντος, ο νεαρός αρχιτέκτονας επισημαίνει στους επίδοξους συναδέλφους του ότι θα πρέπει να γνωρίζουν λίγο από όλα, προκειμένου να μην σχεδιάζουν ανέμπνευστα κτήρια ή, απλά, ουτοπίες…

Ποιος είναι ο ακριβής επαγγελματικός τίτλος σας σήμερα;

Senior Architect / Project Leader, BIG, στην Κοπεγχάγη.

Περιγράψτε μας το επάγγελμά σας. Υπάρχει κάποια ιεραρχία ή επίπεδα;

Είμαι αρχιτέκτονας, δηλαδή σχεδιάζω και κατασκευάζω τον ανθρώπινο ζωτικό χώρο. Είναι μια συναρπαστική δουλειά, όπου κανείς πρέπει να μάθει να διαχειρίζεται πολλές δυνάμεις‐πολύ συχνά αντικρουόμενες‐ γύρω από το φυσικό και κυρίως το ανθρωπογενές περιβάλλον. Εγώ προσωπικά βλέπω τον εαυτό μου σαν εξισορροπιστή αυτών των δυνάμεων. Δεν θεωρώ ότι στο επάγγελμα του αρχιτέκτονα έχει σημασία η ανάγκη για έκφραση – αυτό είναι κάτι που συμβαίνει αυτονόητα.

Ιεραρχία υπάρχει, ναι, αν μιλάμε για γραφεία κάποιου μεγέθους, όπως π.χ. οι ΒΙG όπου εργάζομαι . Ασκούμενος, junior architect, architect , senior architect/project manager, partner. [sociallocker]

Η επιλογή του επαγγέλματος που ασκείτε σήμερα, αποτελούσε για εσάς και παιδική φιλοδοξία;

Δεν θα το έλεγα, πρώτη φορά που έδωσα σημασία στο επάγγελμα του αρχιτέκτονα ήταν στα 15, όταν έπρεπε να αποφασίσω δέσμη στο λύκειο. Ήξερα βέβαια ότι κάποιοι χτίζουν κτίρια, ουρανοξύστες, μνημεία κτλ , αλλά κυρίως με ενδιέφερε το μπάσκετ.

Ποια ήταν ερεθίσματα κατά την παιδική σας ηλικία που στάθηκαν καθοριστικά για την επαγγελματική πορεία σας ;

Το περιοδικό «4 Τροχοί» ήταν καθοριστικό, γιατί στις πρώτες σελίδες του κάθε τεύχους έβρισκα τα προσχέδια για μελλοντικά αυτοκίνητα. Επίσης λάτρευα να φτιάχνω κατασκευές από ξύλο, από ρετάλια που έπαιρνα από το εργαστήρι του θείου Νίκου που είναι μαραγκός. Η μυρωδιά του ξύλου ακόμα με συγκινεί. Και η ιδέα του υλικού αυτού είναι συγκλονιστική : ένα ζωντανό πλάσμα που γεννιέται, μεγαλώνει, περνάει χειμώνες και καλοκαίρια, φιλοξενεί άλλα πλάσματα πάνω του και μια μέρα μετασχηματίζεται σε κτίσμα και περιβάλλει τον άνθρωπο. Το βρίσκω συγκινητικό. Αυτές τις μέρες έχω πάθει πλάκα με ένα σπίτι ενός γιαπωνέζου αρχιτέκτονα της δεκαετίας του ΄70, του Shin Takasuga, Railway Sleeper House, που το έφτιαξε αποκλειστικά ανακυκλώνοντας μαδέρια από σιδηροδρομικές γραμμές.

(Κεντρική Τράπεζα της Λιβύης – πρώτο βραβείο σe διαγωνισμό – HLA)

Η πραγματικότητα όπως τη ζείτε, ανταποκρίνεται στις αρχικές σας σκέψεις;

Δεν ξέρω! Δεν είχα προσδοκίες , ομολογώ. Λατρεύω τη δουλειά μου και νιώθω ευγνώμων που μπορώ να την κάνω σε ένα καλό επίπεδο.

Ποιες σπουδές ακολουθήσατε;

1ο Λύκειο Καλαμάτας, Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Universidad Politecnica de Valenciaμε, 6μηνη υποτροφία Erasmus, University of Tokyo με πλήρη διετή υποτροφία Monbukkagakkusho.

Ποια ήταν και είναι τα χόμπυ σας;

Χόμπυ! Πάει καιρός που είχα την ευκαιρία! Με δυο παιδιά δεν υπάρχει χρόνος , αν και όποτε τύχει, θυμάμαι λίγο το πιάνο, κάνω origami, και συμβαίνει καμιά φορά να κάνω ξυλοκατασκευές για το σπίτι. Και λίγη δουλειά στον κήπο, άλλα δεν θα το κατέτασσα στα χόμπι, μάλλον στις αβαρίες!

(Συγκρότημα κατοικιών στην Μπογκοτά/Κολομβία – HLA)

Πόσα χρόνια εργάζεστε γενικά και πόσα στο επάγγελμα που είστε σήμερα; Στο επάγγελμα που είστε υπάρχουν πολλά διαφορετικά αντικείμενα; Εσείς πόσα έχετε αλλάξει στην ίδια δουλειά και ποια;

Εργάζομαι ως πτυχιούχος αρχιτέκτονας από το 2004, αν και η σταδιοδρομία μου στην αρχιτεκτονική ξεκινά από το 2000, ως ασκούμενος. Το επάγγελμα του αρχιτέκτονα έχει δυο βασικές κατευθύνσεις εδώ στη Δανία. Αρχιτεκτονική Σύνθεση και Οικοδομική Μελέτη. Βέβαια ένας αρχιτέκτονας πρέπει να ξέρει απ’ όλα , για να μπορεί να λογίζεται ως σχεδιαστής και χτίστης. Αλλιώς μπορεί να σχεδιάζει ουτοπίες, ή να χτίζει εντελώς ανέμπνευστα κτίρια.

Εγώ ασχολούμαι περισσότερο με το πρώτο στάδιο της αρχιτεκτονικής εργασίας, που είναι η Σύνθεση (ή αλλιώς concept design). Τώρα, μέσα σε κάθε σφαίρα από τις παραπάνω υπάρχουν περιοχές που ο καθένας τις ξέρει καλύτερα , π.χ. νοσοκομεία, κτίρια γραφείων, συνεδριακά κέντρα κτλ. Εκεί έχω αλλάξει αρκετούς τύπους πρότζεκτ, και μπορώ να πω ότι έχω εμπειρία σε διάφορες τυπολογίες : κτίρια γραφείων , ξενοδοχεία, συγκροτήματα κατοικιών και πολιτιστικά κέντρα.

(Εξοχική κατοικία στην Ελλάδα)

Περιγράψτε μας μια τυπική ημέρα στην εργασία σας. Αλλά και εκτός εργασίας.

Ξυπνάω στις 7‐ αν είμαι τυχερός και δεν μας ξυπνήσει η Στέλλα νωρίτερα – ετοιμάζω πρωινό για τις μικρές και οδηγώ τη μεγάλη κόρη, τη Μάρθα, στον παιδικό σταθμό, όπου θα μείνει ως τις 5. Στο γραφείο στις 9 έχω μια καταρχήν συνάντηση με την ομάδα μου , όπου κατανέμουμε τις εργασίες της ημέρας και συζητάμε τα προβλήματα της προηγούμενης, καθώς και την επικοινωνία με πελάτες ή συμβούλους μηχανικούς που συνέβη κατά τη διάρκεια της νύχτας – ιδιαίτερο χαρακτηριστικό των διεθνών πρότζεκτ.

Η υπόλοιπη μέρα περνάει συγκεντρωμένα μπροστά στον υπολογιστή ή στο εργαστήρι της μακέτας . Μόνες διακοπές στο ωράριο αυτό είναι τα προγραμματισμένα ραντεβού, και το διάλειμμα στις 12 για φαγητό στην καντίνα του γραφείου, όπου τρώμε όλοι μαζί για 30 λεπτά. Η υπόλοιπη μέρα εκτός γραφείου περνά πολύ ήσυχα: φαγητό στο σπίτι στις 6.30 με τη Johanne και τις κόρες μας, 8.00 ύπνος για τις μικρές και lights out για εμάς στις 11.30 , για να αντέξουμε και την επόμενη μέρα το ίδιο ξανά‐μανά! Το μόνο μέρος της μέρας που είναι δικό μου είναι μεταξύ 8 και 11 , όπου συνήθως εργάζομαι σε δικά μου πρότζεκτ , κυρίως στην Ελλάδα– τώρα μια κατοικία , μια επανάχρηση βιομηχανικού κτιρίου, κ.α.

(Εξοχική κατοικία στη Μάνη)

Ποια είναι τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, κατά τη γνώμη σας, που καθιστούν το συγκεκριμένο επάγγελμα μοναδικό;

Το ότι σου δίνεται η ευκαιρία να φανταστείς και να σκηνοθετήσεις την πραγματικότητα!

Ποιες είναι οι σημαντικότερες δυσκολίες που αντιμετωπίζετε κατά την άσκηση του επαγγέλματός σας; Νιώθετε ότι σας περιορίζει τον ελεύθερο χρόνο που επιθυμείτε να έχετε στη ζωή σας;

Τον περιορίζει αναμφίβολα, μου λείπει πολύ το διάβασμα, η ζωγραφική, το μπάσκετ… Αλλά, για να πω την αλήθεια , αν είχα ελεύθερο χρόνο μάλλον πάλι αρχιτεκτονική θα έκανα. Ομολογώ όμως ότι έχει αρχίσει να με πειράζει η διαρκής έκθεση στην οθόνη του υπολογιστή.

(Σχέδιο για ουρανοξύστη διαφόρων χρήσεων στη Στοκχόλμη/Σουηδία)

Ποιές είναι οι πιο ευχάριστες και ανταποδοτικές στιγμές;

Όταν βλέπεις ένα κτίριο να ψηλώνει, να ολοκληρώνεται και να λειτουργεί – κι ακόμα μεγαλύτερη είναι η ευχαρίστηση όταν ψήγματα της φαντασίας σου βρίσκονται όντως στην πραγματικότητα , και βλέπεις ότι οι χρήστες την απολαμβάνουν. Α, κι όταν κερδίζεις ένα διαγωνισμό, feels good!

Θεωρείτε ότι αμείβεστε ικανοποιητικά σε σχέση με τον κόπο σας, την αγορά αλλά και την εκπαίδευση που έχετε λάβει, προκειμένου να ασκήσετε το συγκεκριμένο επάγγελμα;

Ναι, δεν έχω παράπονο.

Από την εμπειρία σας ένας άνθρωπος στο δικό σας επάγγελμα που κυμαίνεται ο μισθός ή το εισόδημά του στην Ελλάδα;

Ειλικρινά δε μπορώ να πω. Λείπω αρκετά χρόνια και σε αυτό το διάστημα έχουν συμβεί κοσμογονικές αλλαγές.

(kunsthalle mannheim -HLA- μελέτη εμφάνισης κτηρίου με το φως της ημέρας)

Έχετε άλλες παράλληλες ενασχολήσεις; Συμμετέχετε σε ΜΚΟ, φιλανθρωπικά ιδρύματα, ή με τα κοινά (δήμος, κοινότητα);

Εκτός από μια συνδρομή στη Unicef, λίγα πράγματα. Ευτυχώς η Johanne εργάζεται στο Ινστιτούτο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Δανίας και σώζει την τιμή της οικογένειάς μας!

Οι δικοί σας προσωπικοί στόχοι ποιοι είναι;

Να μεγαλώνω την οικογένεια μου, με υγεία και ενότητα. Επαγγελματικά έχω ήδη ξεκινήσει να αναλαμβάνω και δικά μου έργα, προς υλοποίηση του μεγαλύτερου στόχου μου που είναι να τρέξω το δικό μου αρχιτεκτονικό γραφείο. Ανυπομονώ, αλλά δεν είμαι έτοιμος ακόμα να μοιραστώ περισσότερα επ’ αυτού.

Ποια είναι η επαγγελματική σας σχέση με την Ελλάδα;

Εκτός του ότι αναλαμβάνω έργα on the side, προσπαθώ να είμαι παρών στα αρχιτεκτονικά τεκταινόμενα μέσα από ομιλίες, συνέδρια και εργαστήρια. Για παράδειγμα, στις 15‐17 Μάη, στα πλαίσια του Design Lab Show στην Τεχνόπολη , διδάσκω σε ένα εργαστήριο για αρχιτέκτονες ‐και μη‐, με τίτλο «Από το 0 στο 1», ή πώς τελος πάντων αντιμετωπίζουμε το σχεδιαστικό πρόβλημα που προσγειώνεται στο τραπέζι μας; Υπάρχει κάποια υποβόσκουσα θεωρία που μπορούμε να αντλήσουμε παρατηρώντας τις πρώτες αντιδράσεις μας; Τα ερωτήματα αυτά θα τα αντιμετωπίσουμε μελετώντας ένα case study, την (θεωρητική φυσικά) επέκταση του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου Αθηνών.

(kunsthalle manneheim- HLA – πρόταση για διαγωνισμό)

Θεωρείτε ότι η άσκηση του συγκεκριμένου επαγγέλματος έχει επηρεάσει τον χαρακτήρα και την προσωπικότητά σας;

Ναι, αναμφίβολα. Νομίζω ότι κανείς στην αρχιτεκτονική μαθαίνει να είναι πιο ανοιχτός στο τί είναι σωστό και χρήσιμο. Μαθαίνει να ακούει τους άλλους και να συνεργάζεται, γιατί όχι μόνο η αρχιτεκτονική ποιότητα, αλλά απλά και μόνο η επαγγελματική επιβίωση εξαρτώνται απ’ αυτό‐ κι έτσι είμαι βέβαιος ότι όποιος φωνάζει υπερβολικά πεπεισμένος για την ορθότητα των απόψεών του, μάλλον τον έχει δεμένο το γάιδαρο του. Επίσης , μαθαίνει κανείς να σχεδιάζει. Όπως στο χαρτί έτσι και στη ζωή. Δηλαδή να θέτει προτεραιότητες, χρονοδιαγράμματα , και να προσαρμόζει και τα οικονομικά δεδομένα σε αυτά‐ κι έτσι ξέρω ότι όποιος δεν το κάνει αυτό, πάλι μάλλον τον έχει δεμένο το γάιδαρό του. Και μαθαίνει επίσης ο αρχιτέκτονας να είναι υπομονετικός, γιατί ένα κτίριο μπορεί να πάρει χρόνια από τη σύλληψή του ως την κατοίκησή του. Και γι’ αυτό πρέπει να είναι διορατικός, δηλαδή να σχεδιάσει σήμερα αυτό που θα είναι ακόμα ενδιαφέρον και χρήσιμο όταν το κτίριο θα τεθεί σε λειτουργία.

Πολλά από αυτά τα χαρακτηριστικά, τα μαθαίνει κανείς έτσι κι αλλιώς από την ίδια τη ζωή‐ ίσως η αρχιτεκτονική επιταχύνει αυτά τα χαρακτηριστικά , γιατί είναι μια δουλειά που διαχειρίζεται πολλά λεφτά, λεφτά άλλων, οι οποίοι πιέζουν για διάφορα πράγματα, και ο αρχιτέκτονας αναγκάζεται από πολύ νωρίς να μάθει ότι η διαπραγμάτευση κι ο συμβιβασμός δεν είναι κακές λέξεις, αλλά ο τρόπος με τον οποίο πάει μπροστά ο κόσμος.

Είστε ευχαριστημένοι από την άσκηση του επαγγέλματός σας; Συμβάλλει στην ποιότητα της ζωής σας έτσι όπως την είχατε στο μυαλό σας όταν ξεκινήσατε;

Σας λέω ειλικρινά ότι δεν είχα ιδέα τι να περιμένω από το επάγγελμα του αρχιτέκτονα όταν ξεκίνησα να σπουδάζω. Και γι’ αυτό ίσως, το ότι δεν είχα προσδοκίες, ναμαι τώρα πολύ ευχαριστημένος. Όχι ότι δεν υπάρχουν μέρες που βρίζω γιατί πήγα κι έγινα αρχιτέκτονας! Αλλά ναι , είμαι χαρούμενος που διάλεξα αυτό το δρόμο, αν μη τι άλλο ξέρω να κάνω χειροτεχνίες για τις κόρες μου και να διορθώνω πράγματα στο σπίτι!

(kunsthalle mannheim- HLA – πρόσβαση σε ταράτσα)

[/sociallocker]

Τι θα συμβουλεύατε τους νέους που σκοπεύουν να ακολουθήσουν το επάγγελμά σας;

Να μην κοιτάνε μόνο τις εικόνες των κτιρίων! Να διαβάζουν τα κτίρια, που σημαίνει να τα βιώνουν ψυχοσωματικά ως χώρους , αλλά και ως αποτελέσματα διανοητικής εργασίας, δηλαδή σχεδίων. Τα σχέδια είναι η πεμπτουσία της δουλειάς μας: τα εργαλεία με τα οποία ποσοτικοποιούμε το ποιοτικό ‐ πόσο πλάτος έχει ο διάδρομος; Είναι καλός ; Χωράει το μπάνιο κάτω από τη σκάλα; Είναι ανεκτό; Αυτό το θέατρο ως έχει σχεδιαστεί, χωράει όντως 150 άτομα; Κι αν όχι τόσα, τα 120 είναι ΟΚ;

Στα σπουδαστικά χρόνια, αυτού του είδους η γνώση σνομπάρεται συστηματικά, όχι μόνο από σπουδαστές , αλλά κι από δασκάλους, και πιστεύω ότι έτσι παράγονται αρχιτέκτονες απροετοίμαστοι , σε σύγχυση και που θα χρειαστούν πολλή δουλειά – σε ένα κανονικό γραφείο, όχι σε ένα ακόμα μάστερ – για να αρχίσουν να μπαίνουν στο νόημα. Το περάσαμε όλοι μας αυτό, και νομίζω είναι ολοφάνερο πλέον ότι κάτι δεν πάει καλά με την αρχιτεκτονική εκπαίδευση , και‐ πιστέψτε με‐ δεν εννοώ μόνο στην Ελλάδα.

Γι’ αυτό νομίζω το σημαντικότερο είναι , οι σπουδαστές να εμβαθύνουν άμεσα στην ανθρωπομετρία, σε κανονισμούς, σε οικοδομική , στα υλικά‐ παράλληλα βέβαια με τα «άυλα» ‐ σε όλα αυτά τέλος πάντων που συναποτελούν το body of knowledge της αρχιτεκτονικής επιστήμης. Γιατί αν αυτά δεν κατακτηθούν, δεν πρόκειται ποτέ να γίνει η αρχιτεκτονική τέχνη.

oloigiaolous