«Θυμήσου την 5η Νοέμβρη»: Ο Guy Fawkes και η Συνομωσία της Πυρίτιδας

Για τους περισσότερους η εικόνα και μόνο παραπέμπει στην γνωστή ταινία της μεγάλης οθόνης «V for Vendetta» ή για τους πιο μυημένους στην πηγή της ταινίας, το διάσημο κόμικ του Alan Moore.

Ωστόσο, πίσω από όλα αυτά κρύβεται μία ολόκληρη πραγματική ιστορία που έμελλε να αλλάξει για πάντα την ιστορία της Βρετανίας.

Η σημερινή μέρα λοιπόν, η 5η Νοεμβρίου, γιορτάζεται στη Βρετανία ως η Νύχτα του Γκάι Φωκς (Guy Fawkes Night ή Bonfire Night), σε ανάμνηση της αποτυχημένης προσπάθειας του Φωκς να ανατινάξει το Βρετανικό Κοινοβούλιο στις 5 Νοεμβρίου 1605 και να οργανώσει τη «Συνωμοσία της Πυρίτιδας» σαν αντίδραση στην τυραννική βασιλεία του Ιακώβου Α” και στα σκληρά μέτρα του προτεστάντη βασιλιά απέναντι στους Καθολικούς.

Την Νύχτα του Γκάι Φωκς εκατοντάδες πολίτες παρελαύνουν στο δρόμο με στολές της εποχής, ρίχνουν πυροτεχνήματα και καίνε στην πυρά ένα ομοίωμα του Φωκς. Έχει επικρατήσει και ως Νύχτα των Πυροτεχνημάτων.

Επίσης, το διάσημο τετράστιχο:

Remember, remember, the 5th of November
The Gunpowder Treason and plot;
I know of no reason why Gunpowder Treason
Should ever be forgot.

που μέχρι και σήμερα επικρατεί μεταξύ των μικρών παιδιών, εξακολουθεί να υπενθυμίζει στους Άγγλους το λόγο που το βράδυ της 5ης Νοεμβρίου, χιλιάδες πυροτεχνήματα λάμπουν στον αέρα σε κάθε πόλη και χωριό της Βρετανίας.

H ιστορία του Φωκς ενέπνευσε το 1982 τον προαναφερθέντα  Alan Moore να δημιουργήσει με γραφικά κυρίως του David Lloyd το κόμικ «V for Vendetta», το οποίο αργότερα μεταφέρθηκε στη μεγάλη οθόνη, κάνοντας τη μάσκα με το πρόσωπο του Guy Fawkes παγκόσμιο σύμβολο της επανάστασης, ενάντια σε κάθε μορφής τυρρανία.

Η Πραγματική Σύντομη Ιστορία

Ο Guy Fawkes, γνωστός και ως Guido Fawkes (13 April 1570 – 31 January 1606)

Στις αρχές του 17ου αιώνα, στα προάστια της πόλης του Λονδίνου, τρεις Καθολικοί Βρετανοί συναντώνται μυστικά για να αποφασίσουν τη δράση τους. Ο βασιλιάς Ιάκωβος Α” της Αγγλίας είχε μόλις αναλάβει την εξουσία της χώρας.

To σχέδιο περιλάμβανε την ανατροπή του βασιλιά και την ανατίναξη της Βουλής των Λόρδων, κατά την έναρξη της Βουλής στις 5 Νοεμβρίου 1605, με σκοπό να προκαλέσουν μια γενική εξέγερση που θα επέτρεπε την επιστροφή του καθολικισμού στη χώρα.

Τον Μάιο του 1604, στο σχέδιο εντάχθηκε και ο Γκάι Φωκς, μισθοφόρος από το Γιορκσάιρ, ο οποίος είχε διακριθεί στον Ισπανικό Στρατό. Λόγω της εμπειρίας του, ο Φωκς θα μετατραπεί στον «εγκέφαλο» της δράσης της ομάδας, η οποία διευρυνόταν διαρκώς.

Δέκα ημέρες πριν τη σχεδιαζόμενη επίθεση, ο Λόρδος Monteagle, ένας μεταρρυθμιστής Καθολικός, έλαβε ένα σημαντικό γράμμα, που τον συμβούλευε για τη δική του ασφάλεια να βρει μια δικαιολογία για να απουσιάσει από το Κοινοβούλιο την 5η Νοεμβρίου.

Ο συγγραφέας της επιστολής ουδέποτε ταυτοποιήθηκε, ωστόσο, ο Λόρδος ήταν γαμπρός του Φράνσις Τρέσμαν, μέλος της ομάδας της Πυρίτιδας. Ο Μοντίγκλ έδειξε αμέσως το γράμμα στον Ρόμπερτ Σέσιλ, υπουργό της κυβέρνησης. Παρότι με σημαντική καθυστέρηση, οι στοές κάτω από το Κοινοβούλιο ερευνήθηκαν την 4η Νοεμβρίου και η πυρίτιδα ανακαλύφθηκε.

Οι οκτώ από τους δεκατρείς συνωμότες (σχέδιο του Crispijn van de Passe, 17ος αιώνας). Σχεδίαζαν να αντατινάξουν τη Βουλή των Λόρδων στο Παλάτι του Westminster στη διάρκεια της εναρκτήριας συνεδριασής της παρουσία του βασιλιά James Ι και της οικογενειάς του. 

Το τετράστιχο έχει και συνέχεια όπου μαζί με τα υπόλοιπα λέγονται σε ανάμνηση της Συνωμοσίας της Πυρίτιδας:

Remember, remember, the 5th of November
The Gunpowder Treason and plot;
I know of no reason why Gunpowder Treason
Should ever be forgot.
Guy Fawkes, Guy Fawkes,
“Twas his intent.
To blow up the King and the Parliament.
Three score barrels of powder below.
Poor old England to overthrow.
By God’s providence he was catch’d,
With a dark lantern and burning match
Holloa boys, Holloa boys, let the bells ring
Holloa boys, Holloa boys, God save the King!
Hip hip Hoorah !
Hip hip Hoorah !
A penny loaf to feed ol’Pope,
A farthing cheese to choke him.
A pint of beer to rinse it down,
A faggot of sticks to burn him.
Burn him in a tub of tar,”
Burn him like a blazing star.
Burn his body from his head,
Then we’ll say: ol’Pope is dead.

www.OloiGiaOlous.gr