Ο δημιουργός της «Μηχανής του Χρόνου» Χρίστος Βασιλόπουλος στο OLOIgiaOLOUS

Ένα κινέζικο ρητό λέει πως αν μελετήσεις το παρελθόν, τότε θα μάθεις και το μέλλον. Άλλωστε, η ιστορία έχει την τάση να επαναλαμβάνεται διαρκώς.

Ο Χρίστος Βασιλόπουλος με τη δική του Μηχανή του Χρόνου μας ταξιδεύει στο χρόνο για 11 συνεχή έτη.
Σε μια τηλεόραση «φλύαρη και όχι ποιοτική», αποτελεί μια από τις σημαντικότερες εκπομπές με ανεκτίμητο αρχείο που διαρκώς ερευνά, αναδεικνύει και φωτίζει θέματα που γοητεύουν το ελληνικό κοινό.

Κάπου ανάμεσα στις αμέτρητες ώρες μοντάζ και έρευνας ο Χρίστος μας αφιέρωσε αρκετό χρόνο για να ξετυλίξει την πορεία της καριέρας του και να παρουσιάσει με χιούμορ και συναισθηματικές εκρήξεις τη δημοσιογραφία όπως την έχει μάθει, την έχει ζήσει και την έχει διδάξει εκείνος.

Βάλαμε, λοιπόν, μπροστά τη μηχανή του χρόνου για να δούμε τη ζωή του Χρίστου Βασιλόπουλου.

Πόσα χρόνια είσαι σε αυτό το επάγγελμα;

Είμαι από περίπου 18 ετών. Είμαι αρκετές δεκαετίες κυρίως στον ηλεκτρονικό τύπο, ραδιόφωνο και τηλεόραση. Από ένα σημείο και έπειτα δεν μετράς τον χρόνο..τον αφαιρείς..

Αυτή η δουλειά είναι εξάρτηση;

Αν δεν την κάνεις κέφι δεν θα σε κάνει και αυτή. Θα αλληλοβαρεθείτε. Σαν ένα ζευγάρι που έζησε τον έρωτα, τον χόρτασε και μετά τον ξέχασε. Δεν είναι όλες οι περιπτώσεις ίδιες. Πρέπει να είσαι και λίγο τυχερός. Να σου δοθεί η ευκαιρία να μπεις στο παιχνίδι.

Ποια είναι η πορεία σου έως σήμερα;

Η δική μου γενιά δημοσιογράφων είναι τα παιδιά του ηλεκτρονικού τύπου. Είχαμε την ευκαιρία να ξεκινήσουμε τότε που ξεκινούσε η ελεύθερη ραδιοφωνία και η ιδιωτική τηλεόραση. Άνοιξαν νέες θέσεις εργασίας, ένας καινούριος μαγικός κόσμος. Μέχρι τότε υπήρχε ο μουτζουρωμένος κόσμος των εφημερίδων με περιορισμένες δυνατότητες να υποδεχθεί νέο αίμα και η κρατική τηλεόραση που λειτουργούσε υπό τον ασφυκτικό κλοιό της εκάστοτε κυβέρνησης ειδικά τις δεκαετίες του ’70, αρχές του ’80.

Με ποιες ειδικότητες έχεις ασχοληθεί;

Εγώ θεωρώ τον εαυτό μου πάντα ρεπόρτερ, δεν έχω υπάρξει κάτι άλλο στη ζωή μου. Ακόμη και στα επιτελικά καθήκοντα ως αρχισυντάκτης στα δελτία ειδήσεων του Alpha και του Mega λειτουργούσα με τη ματιά ενεργού ρεπόρτερ που κατευθύνει τους συναδέλφους του παρά του επιτελικού που ασκεί διευθυντικά καθήκοντα.

Ποια είναι τα πιο κομβικά σημεία της καριέρας σου;

Τα μεγάλα κοινωνικά γεγονότα που κατέγραψε η τηλεόραση κυρίως τη δεκαετία του ΄90. Τότε που υπήρχαν μέσα και διατίθοντο στο ρεπόρτερ. Ο μεγάλος σεισμός του Αιγίου, οι πλημμύρες στην Αττική, η μεγάλη φυσική καταστροφή στο κάψιμο της Πεντέλης.. και έχω σημειώσει και ένα ρεκόρ σε αυτό το ρεπορτάζ 4 μέρες συνεχούς πτήσης με ελικόπτερο. Ήμουν από τους ανθρώπους που τους δόθηκε σχετικά νωρίς η ευκαιρία να έχουν εκπομπή στην τηλεόραση και να δοκιμαστώ στην οργάνωση εκπομπής στο Σκαϊ. Και αυτό μου έδωσε τη δυνατότητα να αποκτήσω μια εμπειρία στο στήσιμο εκπομπών και φυσικά ήταν ένα εφόδιο όταν χρειάστηκε να εξελίξουμε το ρεπορτάζ και να κάνουμε τη Μηχανή του Χρόνου.

Ποιο θέμα δεν θα ξεχάσεις ποτέ;

Αυτά που ανέφερα πριν είναι θέματα που δεν τα ξεχνώ. Οι φυσικές καταστροφές, ο ανθρώπινος πόνος, και υποθέσεις με μεγάλο κοινωνικό αντίκτυπο εντυπώνονται.
Θα σου πω ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα. Ήμουν σε μια περίπτωση που χτύπησε η «17 Νοέμβρη» και χρειάστηκε να παραλάβω προκήρυξη από ένα κάδο στην Καλλιθέα. Ήταν μια τρομερή στιγμή. Ήταν μια οργάνωση μύθος όπου όποτε χτυπούσε πάντα υπήρχαν θύματα. Το θυμάμαι γιατί οργανώσαμε το ρεπορτάζ σε άλλη βάση. Ναι μεν αυθόρμητα σπεύσαμε να καλύψουμε το θέμα, να πάρουμε το φάκελο, αλλά τελευταία στιγμή διαπίστωσα ότι πρόκειται για κάτι πολύ πιο σοβαρό από ένα κοινωνικό ρεπορτάζ. Και τότε είχα την «έμπνευση» να πάω στο απέναντι φαρμακείο και να πάρω γάντια μιας χρήσης για να πιάσω το φάκελο, ώστε να μην αφήσω δακτυλικά αποτυπώματα. Αυτό δεν το έχω ξεχάσει.

Το ελληνικό κοινό έχει αγαπήσει τη Μηχανή του Χρόνου. Πότε ξεκίνησε η εκπομπή και πώς προέκυψε;

[sociallocker id=»101656″]

[/sociallocker]

Η Μηχανή του Χρόνου κλείνει 11 χρόνια. Η ιστορία αυτή ξεκίνησε εντελώς απροσδόκητα από μια ιδέα του Νίκου Χατζηνικολάου όταν πλέον και εκείνος ξεκίνησε μια νέα επαγγελματική περίοδο ως Γενικός Διευθυντής Ειδήσεων και Ενημέρωσης στον Alpha. Τότε και εγώ, αφού έφυγα από το Mega, δέχθηκα να γίνω αρχισυντάκτης στη νέα προσπάθεια. Ο Νίκος διαπίστωσε τις ανησυχίες μου για το ρεπορτάζ και είδε πως η ενεργητικότητά μου περίσσευε οπότε παράλληλα με τις ειδήσεις μου ανέθεσε να κάνω μια εκπομπή που θα ασχολείται «με τα παλιά»..
Έτσι ξεκίνησε. Ήταν ένα δημοσιογραφικό μεράκι που βρήκε την περπατησιά του αργά και σταθερά. Έκανε μισή σεζόν το 2004, γιατί ξεκίνησε Μάρτιο και από τότε δεν έχει λείψει καμία τηλεοπτική σεζόν.

Οι απαιτήσεις αυτής της εκπομπής ποιες είναι;

Οι απαιτήσεις είναι αυτές που θέσαμε από την αρχή. Και εγώ και ο Δημήτρης Πετρόπουλος που είναι ο αρχισυντάκτης. Έρευνα – Τεκμηρίωση – Αντικειμενικότητα – Σοβαρότητα – Ποιότητα. Είχαμε αντιληφθεί ότι πέρα από το τρέχον ρεπορτάζ χρειάζεται μια ψυχραιμία και λίγο χρόνο παραπάνω να δεις τα θέματα με δεύτερη και τρίτη ματιά. Επίσης, διαπιστώσαμε την αξία του να ξαναβλέπεις τα πράγματα.

Δηλαδή;

Πολλά από τα ρεπορτάζ που επιστρέψαμε να κάνουμε με απόσταση 10, 20, 30, 50 χρόνια διαπιστώσαμε ότι ήταν λίγο πιο διαφορετικά από ότι είχαν καταγραφεί τότε. Ο χρόνος στρογγυλεύει τις γωνίες. Η δική μας έρευνα έφερε και κομμάτια του ρεπορτάζ που δεν είχαν φωτιστεί και άρχισε να γίνεται γοητευτικό. Όχι για να ανατρέψεις το ρεπορτάζ των τότε συναδέλφων αλλά για να..το ξαναδείς.

Ένα παράδειγμα;

Η πρώτη μας εκπομπή ήταν ο πρώτος Teddy boy, τον οποίο συνέλαβαν οι αστυνομικοί το 1959, τον κούρεψαν με την ψιλή και τον διέσυραν στους δρόμους της Αθήνας από την Κυψέλη μέχρι το Μέγαρο Αρσακείου, που ήταν τότε τα δικαστήρια. Ανασύροντας και ψάχνοντας την ιστορία αυτή, για να δούμε ποιος ήταν ο Νόμος και τι προέβλεπε, ανακαλύψαμε πως δεν προέβλεπε κούρεμα με την ψιλή, αλλά ήταν πολιτική εντολή του Υπουργού Εσωτερικών που σημαίνει ότι υπήρξε κατάχρηση εξουσίας. Εκτός αυτού, ο άνθρωπος αυτός που διασύρθηκε δεν είχε ερωτηθεί ποτέ για το τί πραγματικά συνέβη. Έδωσε την πρώτη του συνέντευξη σε εμάς το 2004. Δηλαδή, ένας άνθρωπος που με τη φωτογραφία του σημάδεψε την κοινωνία και τη νεολαία δεν είχε ποτέ μιλήσει για το περιστατικό αυτό και η μαρτυρία ανέτρεψε σε πολλά σημεία την πραγματική ιστορία.

Τι σημαίνει η Μηχανή του Χρόνου για εσένα;

Είναι η απίστευτη περιέργεια που έχω για τα πράγματα που συμβαίνουν δίπλα μου και ένα τρομερό όχημα για να ταξιδεύω μέσα στο χρόνο, την ιστορία τους ανθρώπους. Περνάω καλά με τη Μηχανή του Χρόνου. Δεν ξέρω αν φαίνεται…

Συμβάλλει στην επιτυχία το να περνάς καλά με αυτό που κάνεις;

Εννοείται. Καμιά φορά μου λένε φίλοι μου που κάνουν άλλη δουλειά ότι ζηλεύουν που εγώ έχω μια αφοσίωση σε αυτό που κάνω διότι, ακόμη και στον ελεύθερό μου χρόνο ασχολούμαι πάλι με αυτό ή με παραλλαγές αυτού. Αυτό είναι ευλογία. Το θέμα είναι ότι τα πράγματα δεν είναι όπως παλιά. Δεν θεωρείται δεδομένο ότι αυτό που κάνουμε η κοινωνία μπορεί να το υποστηρίξει πλήρως. Δηλαδή, η επιβίωση αυτής της εκπομπής εξαρτάται και από το τηλεοπτικό περιβάλλον κάθε φορά. Αυτό φυσικά είναι ένα ευρύτερο θέμα λόγω της κρίσης που περνά η τηλεόραση και η κοινωνία μαζί. Όμως, προσωπικά, τα τελευταία 10 χρόνια κάνω αυτό ήθελα να κάνω σε όλη μου τη ζωή. Να ψάχνω, να ερευνώ, να διευρύνω τις γνώσεις μου και μαζί με τις δικές μου να γοητεύω και τον κόσμο σε αυτή την κατεύθυνση.

Άρα η δημοσιογραφία ενέχει έρευνα;

Μα νομίζω ότι είναι το βασικό συστατικό στοιχείο. Το λέω με απόλυτη σαφήνεια γιατί δημιουργήθηκε η εντύπωση κυρίως στη νεότερη γενιά ότι ο δημοσιογράφος είναι ένας άνθρωπος που σχολιάζει την επικαιρότητα. Αυτό δεν είναι δημοσιογραφία αυτό είναι σχολιογραφία. Δεν είναι κακό να υπάρχει αρκεί να το κάνουν άνθρωποι που έχουν την εμπειρία και την ικανότητα. Αυτό όμως δεν είναι δημοσιογραφία. Δημοσιογραφία είναι ρεπορτάζ. Είναι η αναζήτηση όλων των οπτικών ενός θέματος που αγνοούμε, που αγνοεί η κοινωνία και το φέρνουμε στο φως ή που το γνωρίζει η κοινωνία και εμείς το φωτίζουμε από γωνίες που δεν το έχει δει.

Ποιο είναι το συστατικό της επιτυχίας μιας έρευνας;

Το βασικό συστατικό είναι να καταγράφονται όλες οι πλευρές ενός θέματος. Να δώσεις φως ακόμη και σε μια πλευρά που εσένα να μη σε γοητεύει. Να υπάρχει το άσπρο να υπάρχει και το μαύρο.

Αυτό μπορεί να θεωρηθεί και το κλειδί για μια επιτυχημένη καριέρα στη δημοσιογραφία;

Εγώ θεωρώ ότι η αξιοπιστία είναι η επιτυχία. Μπορεί καμιά φορά η αξιοπιστία να μην είναι συνώνυμο πολύ μεγάλης τηλεθέασης αλλά είναι συνώνυμο μιας σταθερής εμπιστοσύνης και τηλεθέασης λόγω της εκτίμησης που έχει το τηλεοπτικό κοινό στη δουλειά σου. Δηλαδή, να λέει ότι εφόσον το λέει αυτός έτσι είναι. Γιατί εσύ δεν έχεις παραβιάσει ποτέ τον κανόνα της δεοντολογίας που λέει ότι σε ένα θέμα φωτίζω όλες τις πλευρές ότι για να κάνεις μια αποκάλυψη πρέπει να έχεις τουλάχιστον τρεις πηγές που να επιβεβαιώνουν το ίδιο πράγμα ότι τα συμπεράσματα δεν πρέπει να είναι προσωπικά αλλά να είναι απόψεις που εσύ φιλοξενείς. Ο δημοσιογράφος δεν ταυτίζεται με τις απόψεις των πρωταγωνιστών των θεμάτων αλλά τις περιγράφει και τις αναλύει. Τι να πούμε ότι αυτά έχουν καταστρατηγηθεί στις μέρες μας;!

Οι προσωπικοί σου στόχοι ποιοι είναι;

Θα ήθελα να κάνω μια κινηματογραφική ταινία. Δεν θέλω να είναι μυθοπλασία με την έννοια να υποκαταστήσω τη δουλειά του Γούντι Άλεν (γέλια).. Δεν τον βλέπω καθόλου ανταγωνιστικά, αλλά με γοητεύει το πανί και η μεγάλη οθόνη! Και βλέπω ορισμένα πράγματα ξεφεύγουν από τα όρια της τηλεοπτικής μιζέριας όπως τη ζούμε στις μέρες μας όλα μικρά, τιποτένια, ασήμαντα, περιορισμένα. Νομίζω ότι θα ζήσουμε μια εποχή που η τεχνολογική πρόοδος θα ενισχύει τέτοιες προσπάθειες. Έχουμε κάμερες υψηλής τεχνολογίας με μικρό κόστος. Και οι ευκαιρίες όμως έχουν μειωθεί.

Γιατί συμβαίνει αυτό;

Τα προϊόντα που επιλέγονται για να βλέπει ο κόσμος δεν γίνονται πάντα με ποιοτικά κριτήρια. Δεν γίνονται οραματικές επιλογές.

Η κρίση ήταν η αιτία ή η αφορμή;

Αφορμή. Δυστυχώς τα ιδιωτικά κανάλια δεν επεδίωξαν να κάνουν μια άλλη τηλεόραση -όχι σε όλες τις περιπτώσεις. Εμείς πιστέψαμε ότι αυτό το είδος που κάνουμε εμείς όπως και άλλοι συνάδελφοι – ο Τσίμας, ο Θεοδωράκης, ο Δανέζης, ο Αυγερόπουλος- ότι θα επικρατήσουμε. Ότι θα επικρατήσει μια σχολή που έχει ταχθεί στην έρευνα στη δημοσιογραφία. Δυστυχώς διαψευστήκαμε. Τα πρώτα που θυσιάστηκαν στα προγράμματα ήταν αυτά. Μίκρυνε ο πολύτιμος δημοσιογραφικός κόσμος και κυριαρχεί ο φλύαρος κόσμος. Απλά συνυπάρχουμε σε ένα γυαλί όλοι.

Η δουλειά σου έχει επηρεάσει τον χαρακτήρα και την προσωπικότητά σου;

Οπωσδήποτε. Μπορεί να έχω βγάλει πάρα πολλά ελαττώματα λόγω της τηλεόρασης. Πάρα πολλά πράγματα τα σκέφτομαι τηλεοπτικά. Δηλαδή, ένα ωραίο τοπίο το σκέφτομαι ως κάδρο και όχι σαν ένα απλό τοπίο. Σε μια εκδρομή στη θάλασσα αν δω μια βραχονησίδα θα σκέφτομαι την ιστορία της βραχονησίδας. Έχω κατευθύνει όλη μου τη ζωή πάνω στο να ανακαλύπτω πράγματα που μπορούν να γίνουν και εκπομπή.

Συμβάλλει στην ποιότητα της ζωής σου;

Συμβάλλει αλλά ταυτόχρονα την περιορίζει. Δεν ξέρω αν είναι ποιοτικό να δουλεύεις 18 ώρες την ημέρα. Όσο ωραία κι αν είναι η δουλειά αν όλη σου η μέρα είναι δουλειά δεν είναι και πολύ κανονικό..

Πώς είναι μια τυπική σου μέρα στη δουλειά;

Έχουν αλλάξει οι βιορυθμοί λόγω του site και δουλεύω ως τις 4 το πρωί. Οπότε το πρωινό ξύπνημα δεν υπάρχει. Ανάλογα με την περίοδο η μέρα έχει γυρίσματα, έχει αρκετές ώρες μοντάζ, αρκετές ώρες έρευνας με τους συνεργάτες. Διαβάζουμε πάρα πολύ σχετικά με το θέμα της κάθε εκπομπής.
Πρέπει να σου πω το εξής. Στερούμαστε πολύ καλά οργανωμένων αρχείων. Εκτός από την Εθνική Βιβλιοθήκη που έχει μια οργανωμένη ψηφιακή βάση και μόνο ο Δήμος Αθηναίων έχει ένα ξεχασμένο αναγνωστήριο με παλιές εφημερίδες και περιοδικά και το οποίο είναι μάλλον από κεκτημένη ταχύτητα. Εγώ θα ήθελα πραγματικά η αρχειοθέτηση της ιστορίας να αναπτυχθεί. Το όνειρό μου είναι να δημιουργήσω με τον συνεργάτη μου τον Δημήτρη Πετρόπουλο ένα Ψηφιακό Μουσείο Προφορικής Ιστορίας, που φυσικά αυτό χρειάζεται χρηματοδότηση. Διαθέτουμε το δικό μας υλικό αλλά θέλουμε να το διευρύνουμε. Δεν μπορεί αυτή η χώρα που πολέμησε σε όλο τον 20^ο  αιώνα – Α” Παγκόσμιος Πόλεμος, δυο Βαλκανικοί, Μικρασιατική Καταστροφή, Β” Παγκόσμιος Πόλεμος, Εμφύλιοι, Κορέα- να μην έχει καταγράψει τους ανθρώπους που πρωταγωνίστησαν. Οι τελευταίοι παππούδες πεθαίνουν γύρω μας χωρίς να τους καταγράφει κανείς. 

Στην εποχή που όλοι ψάχνουν κάτι στο ίντερνετ, να μην μπορείς να βρεις την ιστορία του τόπου σου και να μην γράφουν μπαρούφες. Αν θέλεις να πεις την ιστορία πες τη σωστά.

Η επιτυχία του site mixanitouxronou.gr που βασίζεται;

Πιστεύουμε ότι μπορούμε να γράφουμε από το να αντιγράφουμε. Αυτό που μας στεναχωρεί είναι ότι κάποιοι που δηλώνουν δημοσιογράφοι οικειοποιούνται μια δουλειά που δεν είναι δική τους και πολλές φορές την αλλοιώνουν. Όπως έγινε με το θέμα της σφαγής στο Κομμένο. Λάθος φωτογραφία από άλλο θέμα. Παραποίησαν ακόμη και το θέμα. Αυτό είναι ξεπέτα.

Ποιες είναι οι πιο ανταποδοτικές στιγμές σε αυτό το επάγγελμα;

Η χαρά της αναγνώρισης, ο καλός ο λόγος. Να σου λένε στο δρόμο ότι σε εκτιμούν. Δεν είμαστε ψώνια , δεν ζούμε από το δημόσιο πέρασμά μας. Και συνήθως αυτά που λέει ο κόσμος δεν είναι «τι ωραίος που είσαι».. Λέει «είδα την εκπομπή και μου άρεσε. Δεν το γνώριζα αυτό το θέμα..»

Φαντάζεσαι τη ζωή σου χωρίς τη Μηχανή του Χρόνου;

Τηλεοπτικά ναι. Εμείς είμαστε άνθρωποι που πάντα ψάχνουμε και πάντα βρίσκουμε πράγματα να κάνουμε. Πιστεύω πολύ στην τεχνολογία και το μέλλον της. Η τεχνολογία είναι και δημοκρατία και ευκαιρία. Θέλω να πιστεύω ότι δεν θα εξαγοραστούν οι νέες προσπάθειες.

Γιατί το Χρίστος με ι;

Είναι μια οικογενειακή παράδοση, το έγραφε ο παππούς μου που ήταν δάσκαλος και μου το άφησε κληρονομιά. Και ο ίδιος και εγώ διερευνώνοντας καταλήξαμε ότι είναι σωστή η γραφή, γιατί προέρχεται από το όνομα του Χριστού και το «η» προέκυψε από τον χρηστό -τον ηθικό. Ο Χρήστος, λοιπόν, προωθήθηκε από κάποιους ιερείς που θεώρησαν ότι προσβάλλεται το πρόσωπο του Χριστού αν το όνομα γράφεται με «ι». Εάν είναι λάθος η γραφή με «ι» και η Χριστίνα που γιορτάζει τα Χριστούγεννα θα έπρεπε να γράφεται με «η».

 

Χρίστο, από αυτή τη συνέντευξη θα θυμάμαι δυο πράγματα: την αυθεντικότητα και το πάθος που χρειάζεται αυτή η δουλειά για να γίνει ένας δημοσιογράφος επιτυχημένος..
Γιατί όπως είπες και off the record «σε αυτή τη δουλειά πρέπει να είσαι καλός, τα κ@λ@παιδα τα τρώνε στη στροφή»…

Σε ευχαριστώ,

Μαργαρίτα Μαχαίρα

Oloigiaolous.gr